تفکر سیستمی
1. شیوه اندیشیدن
a. داده و اطلاعات --< اندیشیدن --< درک از جهان هستی --< جهان بینی --< عقاید، ارزشها و رفتار ها --< فرهنگ --< بازگشت به مساله اندیشیدن
b. فرهنگ جهان بینی مشترک عده افراد در یک مکان جغرافیایی منتج به عقاید و رفتار مشترک که مجموع اینها فرهنگ را تشکیل می دهد
c. هر فرهنگی دارای الگویی از اندیشیدن است
d. تغییر اندیشیدن مستلزم تغییر جهان بینی یعنی تغییر فرهنگ و بعضا تغییر عصر
است ( مثال رنسانس قرون 14 و 15)
2. موانع اندیشیدن
a. عدم توانایی مردم در تغییر دانش کهنه خود
b. نفع از الگوی اندیشیدن فعلی
c. ضرر از شیوه جدید اندیشه
d. عدم دانش و آگاهی لازم در افراد طرفدار تغییر برای جایگزینی شیوه جدید
3. تحول از تفکر تحلیلی به تفکر سیستمی در دهه های اخیر
a. تفکر تحلیلی (رویکرد میکروسکوپی
i. تجزیه سیستم
ii. فهم رفتار زیر سیستم
iii. ترکیب فهم رفتار زیر سیستم
iv. منتج به اطلاعات می شود
b. تفکر ترکیبی ( رویکرد ماکروسکوبی )
i. تعیین فراسیستم
ii. تعیین نقش و کارکرد سیستم
iii. تجزیه فهم کل جهت فهم زیر سیستم
iv. منتج به دانش می شود
c. تفکر سیستمی ترکیب هر دو
i. ترکیب هر دو منتج به خرد می شود.
4. مفاهیم بنیادی تفکر سیستمی در رشته های بیولوژی، اکوژی ، روانشناسی و... توسعه پیدا کرد
a. مانند کل/ جز، ساختار فرآیند، سیستم مرز محیط، سلسله مراتب، بازخوردهای مثبت و منفی/ اطلاعات و کنترل / سیستم های باز و بسته / کل گرایی و..
5. توسعه تفکر سیستمی
a. نظریه عمومی سیستم ها : 1950 - ون برتالافی - کاربرد مفاهیم بنیادی سیستم ها در بسیاری رشته های دیگر
b. نقد روشهای سنتی حل مساله 1962 -آکوف - بحث مسائل حل نشده در حل مساله
c. علم مدیریت 1963 - چورچ من - سازمان به مثابه یک سیستم
d. سایبرنتیک 1966 بیر - علم کنترل خودکار سیستمها بر اساس اطلاعات و بازخوردها
6. ورود تفکر سیستمی به پژوهش عملیاتی :
a. مهندسی سیستم / سایبرنتیک مدیریت / پویایی سیستم / رویکرد سیستم ها / تفکر انتقادی سیستم ها
7. تعریف سیستم : کلیتی متشکل از چند جز که حائز شرایط زیر باشد :
a. کل مورد نظر حداقل دارای یک کارکرد یا ویژگی باشد
b. اجزاء سازنده کل در تعامل با یکدیگر کارکرد یا ویژگی را تحقق ببخشند
c. هر جز از کل بتواند رفتار، کارکرد یا ویژگی های کل را تحت تاثیر قرار دهد
d. تاثیرگذاری یک جز بر رفتار کل حداقل به یک جز دیگر هم وابسته باشد
e. هیچ یک از اجزا به تنهایی نمی تواند کارکرد یا ویژگی کل را تحقق بخشد
8. ابعاد سیستم :
a. محیط: فضا، زمینه، موقعیت و شرایطی که سیستم در آن قرار گرفته است، بر سیستم اثر دارند اما سیستم بر آنها اثر ندارد
i. محیط تعاملی : می تواند سیستم بر آن اثر بگذرد اما نمی تواند آن را کنترل کند
ii. محیط زمینه ای: سیستم می تواند بر آن تاثیر داشته باشد و نه می تواند آن را کنترل کند
iii. فرا سیستم: سیستمی که برای کارکرد خود به سیستم مورد نظر نیاز داشته باشد (فرا سیستم آموزش عالی : آموزش عمومی، آموزش غیر رسمی و آموزش حرفه ای)
b. ساختار: ویژگی ها، نقش ها و چگونگی تعامل اجزا در کل
c. کارکرد: وظایف و فعالیتهای سیستم در دوره معین
d. عملکرد : چگونگی ایجاد نتایج از تعاملات ، وسایل و ابزارها (کارایی و اثربخشی)
e. تاریخ ( تغییر و تحول سیستم در طور زمان)
9. انواع سیستم
a. کنترل
i. مدار باز : بازخوردی از خروجی به ورودی وجود ندارد
ii. بسته : بازخوردی از خروجی به ورودی وجود دارد.
b. تاریخ:
i. پویا : ساختار و کارکرد در طول زمان تغییر می کند
ii. ایستا: ساختار و کارکرد در طول زمان تغییر نمی کند
c. محیط
i. باز : به شرایط محیطی مشخصی برای فعالیت نیاز دارد
ii. در هر شرایط محیطی کاملا مستقل از عوامل محیطی کار می کند
d. ساختار:
i. ماهیت اجزا : انتزاعی ، متجسم و عین ی
ii. تعداد اجزا: ساده و پیچیده
iii. توانایی تغییر حالت: انطباق پذیر و انطباق ناپذیر
iv. کیفیت تغییر حالت : گسسته و پیوسته
v. پیش بینی رفتار : قطعی و احتمالی
e. هدف
i. جبری : اجزا غیرهدفمند - کل غیر هدفمند
ii. جاندار: اجزا غیرهدفمند - کل هدفمند
iii. اجتماعی: اجزا هدفمند - هدفمند
iv. زیست محیطی : هدفمند - غیر هدفمند
10. ویژگی های سیستم آموزش عالی
a. باز
b. هدفمند
c. متعالی
d. پویا
e. مشارکتی
فایل ارائه این جلسه